Isaak Levitan

Teliz mal Wikipedia.
Isaak Levitan
1860-1900
Rossiaf lingesik

Isaak Ilitc Levitanrossiavon Исаа́к Ильи́ч Левита́н ) tiyir sposaf rossiaf lingesik, i tan felisik va patectoyafa lingeropa is redusik va oxi vas « aflicaf patectoy ».

Rumeugal[betara | va krent betá]

Levitan koe yoltiskaf shtetl widel poke Wirballen jowafa widava ( re Kybartai koe Lietuva ) dene yudafa gruadikafa vox wawafa yasa ba 18/08/1860 koblir. Gadikye tiyir avatavesik isen Isaak koe mona loedje raver. Tici 1870-e sanda, yasa ko Moskva divsoker. Banlize nekev lorotafa erbafa debala, gadikeem va abditcafa skeura ke nazbeye va yamba tukuvad. Isaak djuvanpir yambik nume va Yambafa Reila ta yamba is balumara is vegeduropa ke Moskva nobar. Bak 1875 gadikya awalker azen arti tolda gadikye nope riftakola dere mulufter.

Yambafa toza[betara | va krent betá]

Levitan ton sutuca is wawuca va jotugal al tiskir. Arti ugalam divreilanon zo aloyar kire va vayaso dro me al rododer, voxen konak nik gu adrafa erba al pakudayad numen deneon ware roraver. Kadimion tavesikaf pirdot ke reila gorar da in faston di rovayar ise nope fitcap is taneafa kiewatca va filavam dace mbi ziluker. Mililanon den pula vayasa va tuwavafa opa gadena gan Vasili Perov zo arburer. Perov tir tan zabdusik va Avlemodikaf Seltom ( rijay dem yambik tazukayan bak 1870 ) is burkaf yambik isu tavesik. Kaikion Levitan gan Aleksey Sakrasov katcalayas va inaf fitc num erbon pomas mbi taver. Bak 1877 alubeafa avlemodafa yambafa wonara ko Moskva artnir aze koe reila zo atoer. Toloy lingeks ke Levitan zo divaykad : Sielcek is Awaltaf afizcek, imwugal. Zo emudenyed, soe reilaf pirdot va diema me ziluker voxe va dob firvir, i va dob askis da Levitan va yamba di ronotaver.

Bak santoleaksat ke 1879, toleafa vayasikafa wonara zo grustar lize Levitan va Muvugalaf afizcek trutca atoer. Grabom gan Pavel Tretyakov zabdusik va milyoltafe ginsaxe zo luster. Taneatomon fitc ke Levitan volunt zo kagruper.

Kagrupen lingesik[betara | va krent betá]

Uzda, siel, 1890-e sanda

Bak kot idulugal wali 1880 is 1884, in va tuwava ke vema ke Ostankino poke Moskva pimtar. Kaikion rokoyatason ko Krima, va kaleynafa zikexa zovdar. Anton to isti 1880-e sanda nope ubzesa kobara is wetarapa, inafa erbafa debala tukiewawer. Wori aeles rumeugal is spuesa blira va keska gu inafa galera ton tittisa takrakola al nekid. Koyara koe Krima va lana tukiewara jupar. Radimi dimlapira, Levitan va ilkafa wonara dem 60 patectoyafa trutca grustar.

Bak 1887 Levitan va klokara tukramar, lakison mo domega ke Volga bost. Listuca ke tuwava al koswar numen in va lodamidaf patectoy linger. « Rekola ke Volga » kali 1890 jijar. Banedje va jontika listafa is amidafa trutca linger, nedison va inafa corara va gropeem ke tuwava. Bak bareaksat ke 1891 Levitan vanpir bewik ke Avlemodikaf Seltom aze tici ilanacek va sanoy lingeks wonar. Gan yambaf milebik is saneg zo kiavapar. Levitan ko yona divefa patecta lapir lize va yambaginsaxe worar, dizveteson inde lingesik koe Europa kobaved. Koe Franca is Italia is Germana is Swiza koyar voxe arti ugalam ko vo di dimlapir.

Levitan koe Plyos widavama koe vema ke Ivanovo kene Volga bost va zolonafa trutca reduyur. Grabom gu Amlitafe eceyxeТихая Обитель ) zo yoltayar. Milsareik ruyeyed da bat lingeks va rossiafa tuwava dum « koncoba warzafa nek pokepafa is abegapafa » divnediyir. Banvielu, kota avlemodafa wonara ke Seltom ke yambalbasikeem ke Moskva is kota walvedeyafa wonara ke München va grabom ke Levitan di divnediyid.

Ironokafa sanda[betara | va krent betá]

Bak lerdeaksat ke 1892 Levitan va Moskva govebuluyur viele Aleksandr III gindik va aloyara va yudikeem benplekuyur. Nik ke Levitan koe Moskva is Sankt Peterburg kevotceyed, dineson va inafa dimpira, numen rictaga va dimpira ko widava tere di levrictayar kiren Levitan tiyir sposaf koe osk Rossia voxosk divexo. Mali 1898 va lingeropa dene Cultim ta yamba is balumara is vegeduropa ke Moskva taver, ton gaaropafa dugapa.

Ke milsareikeem, Levitan tiyir loyastaf gu Anton Tcexov kotgrupaf suterotik icde kobara lidam nuca. Sin tici 1870-e sanda va sint al kakeveyed edje tiyid copaf vayasik. Dun tiyid naf, jontikviele kakeveson koe Moskva ok vema. Bak 1885 vanpiyid napaf, kali ironokaf viel ke Levitan. Sinafa nuca tiyir vey sinafa milafa pestalera va tuwava is dokotafa tamava. Va vil icde alka walpulviyid, nedison va miltafa tarkara va kota alkinda.

Bak bareaksat ke 1894, Levitan koe gola ke Tver az Nijni Novgorod va int inker lize va ironokaf greelt ke intaf grabomeem bokar. 1895-e toveon tir ilanacek figaf. Takrafa akolera ton kranavesa is belkesa deonera va in uspewar ; kexuca is arge ke inafa yasegafa blira tupiksesid nume jupad da in lakser. Voxen inafa albara va tuwava is yamba ta moticara va akola is askira va warzafa yambafa kosmara zober.

Bak 1898 Levitan gu cultimik ta patectoyafa lingeropa zo semekar. Dene Reila ta yamba is balumara is vegeduropa wan taver. Inaf lingeks koe kotrafa Rossia ik xuton gu walvedeyafa wonara koe München az Paris al zo wonad. Koe varafa tamava al tukotgrupawer. Voxen inafa galera nope takrakola toz vantenupur. Kurkeropera koe divexo tiyir trelafa.

Levitan va loa decitoya trutca lingeyer. Ba 04/08/1900 ( 22/07/1900  koe banugale Rossia ) koe Moskva tere mulufter.

Dere rupec[betara | va krent betá]

Trutceem ke Levitan

Avlemodikaf Seltom

Stragela[betara | va krent betá]

  • (ru)  К. Паустовский, Исаак Левитан, Повесть о художнике, 1937
  • (ru)  И. Гинзбург, И. Левитан, 1937
  • (ru)  И. Евдокимов, Левитан, 1959
  • (ru)  С. Глаголь, И. Грабарь, Монография о Левитане, СПб, 1913
  • (ru)  С. А. Пророкова, Левитан, 1960
  • (ru)  Т. Л. Щепкина-Куперник, Старшие, Ж. Вестник Европы, 1911
  • (ru)  В. А. Прытков, Левитан, 1959
  • (ru)  А. А. Фёдоров-Давыдов, И. И. Левитан. Жизнь и творчество, 1960
  • (ru)  Н. П. Смирнов, Золотой плёс. Повесть о Левитане, Ж. Охотничьи просторы, 1959
  • (ru)  А. Мокроусов, Левитан: Борьба за наследство Ж. Лехаим. 2010
  • (fr)  J. C. Marcadé, L'Avant-garde russe, Flammarion, Paris, 1995, ISBN 2-08-120786-9
  • (en)  A. King, Isaak Levitan. Lyrical Landscape, London, Philipp Wilson Publishers Ltd., 2006
  • (en)  L. Mehulic, Isaac Ilych Levitan and Evening Bells from The Mimara Museum, Zagreb, Muzej Mimara, 2009

Isaak Levitan

Isaak Levitan

 Koblira  30/08/1860,
 Wirballen, Lietuva
 Awalkera  04/08/1900,
 Moskva, Rossia
 Vedeyot  Rossia
 Eba  Lingeropa
 Serna  Geltreva, Avlemodikaf Seltom
  Grabom 
Trutceem ke Levitan

Awaltaf afizcek, imwugalSielcekWida, fentugalSielcek moi muvacekMuvugalaf afizcek. SokolnikiAbdi zivotccekSukarn, gavef nomMuvugal, vawa koe widaVawa koe aalxo (1)Nudama, OstankinoKoe gerd (1)PersaMuvugal, tcabanesikNudamaOstankinoWida kaike kuksaImbozaVawa koe aalxo (2)Sielcek, keldaImwugal koe aalaSielcek vamo wedaSielcek mo tayaWida kene kuksaPatectoyTaneafa ruxa, alubeaksatAala, awaltaf afizcekPersa is cirdataZa, Savvinskaya SlobodaWaniba, akraf afizcekSavvinskaya Sloboda poke Zvenigorod (1)Savvinskaya Sloboda poke Zvenigorod (2)Fentugalon koe aalaKentacekBlatvartesikAalafa kuksa, muvugal moe IstraAy-PetriKoe meftava koe KrimaMuvugalafa aala (1)Saklya koe AlupkaTatarafo awalkikxo, KrimaBaroya pailtegaKene bira, KrimaMuvugalaf gazdacek, selOntinafa domega, Volga bostTourka konina gan ruxeemPatectoy ke KrimaDivdomaraSielcek moe Volga (1)Sielcek moe Volga (2)Moe Volga bostMuvugal, lavarn, vakolDelt va Sofya Petrovna KuvcinnikovaAnkittota, Volga bostSielcek, moavukaf PlyosVolga bostMoavukaf muvugal, SlobodkaKoawaltano wicoAalafa minsa is pulpaTciugoMuvugal (1)Moi muvacek, PlyosTawadayaf wiksEdgarda is tcumaCirdataxoMiafizCirdata, Opucka aalxoWico koe werdxoTeyAala bak fentugalTota moe domegaBlatakPolustanokMatela koe noldaAalaKrimta ke Mediterraneo biraPoke Bordighera valente ItaliaRujodiskaf afizcek moe VolgaVenezia, Riva degli SchiavoniImwugal koe ItaliaItaliaf patectoyMoe kelda van SionRujodaf afizcek (1)Amlitafe eceyxeKene bira, ItaliaMuvugal (2)Delt va PanafidinSielafa biotaraVladimirkaToza ke imwugal (1)FerastMoe uzdaRujodaf keltUzda (1)Koe aala muvugalonTcikoraKeve Como uzda, etolVamoe kotabafa tilderaMuvugal (3)Muvugal, vomonaDelt va KuvcinnikovaSielafa izgaKoe gerd (2)Imwugal, ironokaf noldacekMoavukaf muvugal (1)Gravida vagee FrancaBareaksatAbinkoComo uzdaUzda, lukoptaf afizcekRucka koe aalaRucka keve lavaFedafa sukara, Volga bostLukoptaf afizcekLukoptaf afizcek moe uzdaBatakafa rujaMuvugalaf patectoy dem uja (1)Muvugalaf patectoy dem uja (2)RujaImwugal, batakafa rujaBinka koe aala, ruckaMoe domegaKrant, muvugalMoavukaf muvugal (2)LenteonImwesa pruva (1)Idulugalaf mielcek, kuksaBira grocelon icde suomiafa krimtaAlp rodega (1)Alp rodega (2)Alp rodega, noldaOlgaf afizfcekKoe Alp rodega, imwugalonKlita tir lavapaTaelaftaf mielcek, widaStabrega ke darekeugal, nom, SuomiaBocafa awaltolya, wanibaTayaImwesa pruva (2)Taelaftaf mielcek, vawapaVawa (1)Werda keve aalaUzda, imwugalIntagabexoToza ke imwugal (2)Kuksaruxa (Prudik)Awaltaf afizcek, widaAwaltaf afizcek, wicoNom, lamoneAmlitTena ke muvugalSukaf afizcekUzda, siel (1)Muvugal, kuksaKelotBocafa olya, uzdaMuvugalaf aftacekZivotc, muvaVawa (2)Renga (1)Renga (2)Muvugalafa aala (2)Muvugal, BerezkiYona tayaBocafa awaltolyaToza ke imwugal (3)KuksamaNomcekNom, taelNomcek, nakkiSel, muvugalTyagaTaelaftaf mielcekKolanira va widaUzda koe aalxoMivdeltVolga, totaWida, XotkovoVawa (3)VawamaAfizcek ke teveaksatAalafa uzdaTaelaf patectoyKoe trapova, nomcekRujod abdi xeftocekUzda, siel (2)Muvugal (4)Rujodaf afizcek (2)Lakis impadimakKera koe widaToza ke imwugal (4)Nomaf afizcek, JivnyeSel mo lavaUzda (2)Imwugal koe KrimaIdulugalaf sielcekTucuara va nak

  Tuveli icde Lingeropa 
Delt va Sofya Petrovna Kuvcinnikova fertik ke Levitan, 1888