X olyeem

Teliz mal Wikipedia.

X olyeem sotir tralkirafa is zatadasa ayewa ton belepe. In sotir dem afiolk dan rukomafe abrotce tir vas monon wal 0.001 felemeametre is 10 felemeametre ( 10-12 m- is 10-8 ) trabe ton bele vas male 30 pungxertze kale 300 eungxertze ( 3x1016 xertze kale 3x20 xertze ).

X olyeem al zo kosmar bak 1895 gan Wilhelm Röntgen germanaf altelopik dan va konaka targafa tuporasa gablexa icde altelopa nopeon seotayar, don taneafo Nobel altelopafo Poradro bak 1901. In yoltayar gu X, trabe gu yolt ke buloda. X olyeem tir metuwavaf voxe vas aorara va tralo mo jala kum wungel maletir. Pilkuca ke X olyeem nelkon tir remfira va ug tison pakavon kodayan kare inafa ekamuca is kare fa ke ayewa. Batcoba nover da va giva icde remfin plek di seotat.

X olyeem tir tan nelkaf bask ta akolopafa volara is ta mevilasa ageltara. Dere zo malsaver ta vewuktazukopa. Koe noelafa kocopa, darkafa ayewa ke X olyeem zo saber ta vayara.

Izva[betara | va krent betá]

Teni san-lerdeafa decemda, Wilhelm Conrad Röntgen altelopik, dum jontik ar altelopik ke mane sare, va tralakotsafa lya skeuyur. Bata warzafa lya gan Hittorf altopelopik al zo kosmayad bak 1869 aze di zo vayayad gan Crookes altopelopik. Bak tele sare, va bagala ke Crookes kot altelopik gruskuyud voxen metan icde rewara va bata lya rieteyer.

Bak 1895, Wilhelm Conrad Röntgen jontikviele va tela bagala gire skuyur ataleson va bagalaf dor ( ord ke jala, amidafa vorotceka ikz- ). Ba 8/11/1895, in va briga dem danteyen barel lajutuafikirayar. Bam Röntgen va bagalara koe orika gorayar, koplekuson va pima ke Crookes ko sfiafa yultava. Danexa milkafa gu nivafa debala. Azen Röntgen va gedraf plek dem amidafa ekamuca rundayar wal tralstasa yanta lize tralek sokostir is afikirafa briga. Maltrakuyur da ayewa va ug lodrikon soremstir tode ekamuca ke ug tir volzegodafa is tode ug tiguafa. Viele va yantaxa wal pima is afigasuterafa pozla rundar bam va izga ke plek moe elpataks lajutuwiar.

Röntgen altelopik maltrakuyur da lya bid woyok ke tralo ke pima zo warzed is da bata ayewa sotir melaviafa is rokolusapafa.