Liwot va Lisboa (Civitatis orbis terrarum)

Teliz mal Wikipedia.
Liwot va Lisboa ~ Civitatis orbis terrarum liwotak, 1598


Lisboa tir kelu ke Portugala. Liwot vey zovdomaks gan yoltiskaf liwotopik.

Yolt ke Lisboa tir vey savsavafo Olissippo dile dere yoltayano gu Ulysippo sedme vund ke wid co zabduyun gan Ulysses koe Ibera. Romafo boniaxo mali 205 kali 407, gan Alarico is Wesgoten sane mali 505 az Arab sersik mali 711 azon zo kereleyer. Bak arabafa felira, widava gu Al-Oshbuna ok Lashbuna zo yoltar, kali olgalicura ke Afonso Henriques bak 1147.

Widava gan Viking zierdasik dere zo tukosayar, voxen viele Afonso I va Estremadura is Alentejo kopatcetayar, pune widava fu tiyir tela bocafa levrotina arti deblamera tiskiyisa va konak aksat edje taneaf gazik ke Portugala gan francaf is englaf alkagejik lakis van Roneka zo pomayar.

Islamevafa ervolia bak 1184 kiewatciskon dere dilfuyud. Bak 1373 cugak ke wid gan milk ke Castilla zo vilayar. Tison veytujradaxo bak 1390, Lisboa bak 1422 dere vanpiyir debak ke bowere. Remi XVI-eafa decemda, va kuluca is cuisuca tuke gijarotiuca ke portugalafo birafo gindaxo koe India is Sumefa Roneka is Afrika grupeyer. Wali 1580 is 1640, bal kokurenuca ke Espana is Portugala, Lisboa anton bam tiyir golafu kelu. Voxen wori Grande y Felicísima Armada birervolia to mal inafa bepra van Engla bak 1588 zo stakseyer.

Tadle ke Lisboa bak romafe az islamevafe sare nelkon tiyir lani ki ke widava yoltakirafi gu Alfama tit São Jorge lamone, i tit savsafi arabafi widaki betatani gu ralma is sayakaxe. Prostewa miwar da Sé Patriarcal wevala bokayana bak 1150 gan Afonso I xanton tiyir mazjida. Kidayana gan ruftara ke 1334, bak 1380 gire zo vegeduyur. Ke aryona cugexa rowina moe bat gretcaks, va São Vicente de Fora uja evlon gu XII-eafa decemda zo wit, is va Nossa Senhora do Monte amuda is Nossa Senhora da Graça uja evlon gu XVI-eafa decemda. Truminda vegeduyuna bak 1375 gan Fernando I kene titon warzafa widava tigid, van Praça bepradoma.

Kan noafa totara moe Tajo bost, bat gretcaks va idjafa tirka ke Lisboa vanmiae glupafo gindaxo ke bane sare divrozar. Inafa gijorotiuca zo kagrupeyer viele Alexander VI papik bak 1502 va semek vas « Jiomik ke olgalicura is totara is kazara do India is Ityopia is Araba is Farsa » pu Manuel I ( 1469-1521 ) kaxaayar.

Lisboa
Olissippo quae nune Lisboa, civitas amplissimae Lusitaniae, ad Tagum, totius Orientis, et multarum Insularum Aphricaeque et Americae emporium nobilissimum (LA)

Lisboa
 Widava Lisboa, Portugala
 Liwotak Civitatis orbis terrarum
 Piskusik Georg Braun is Frans Hogenberg
 Evla 1598
 Liwot Karba V-e, otuk 2-e
 Lum 370 × 470 mm-
 Liwotopik yoltiskik


  Tuveli icde Lingeropa