Jidoldunol (Primates)

Teliz mal Wikipedia.
JIDOLDUNOL Va tiyara di terektal
Primates
giltafa pulara
Bliind   Animalia
Dansok Chordata
Volveydansok Vertebrata
Pula Mammalia
Volveypula Theria
Tolvolveypula Eutheria
veem
Primates
Linnaeus, 1758
  Tuveli icde Sulemopa 

Jidoldunol (Primates) tir tan moukolaf veem ( Mammalia pula ). Gan Linnaeus bak 1758 taneon zo pimtayar.

Pimtara[betara | va krent betá]

Pulara[betara | va krent betá]

Jidoldunoleem sotir loon towayas moukolaf veem ise vas jidol tulon ruldar. Jadion, jidoldunol gu dunol dem alubgeltafa inia zo is lokon tis aalfamaf.

Trakut da xanta ke sinafa towara tir sareon gu sidistiugal ( weti 60 celemda ) inde serixim al nedid. Titi intafa vonewera, bat dunol gu rotira ta askira va aalfamafa blira ( kan nubeem is nugeem is ronaris ault ) va int al tuaptad, azen to bak toleafa nesida lana katca gu sidafa blira va int al zaled.

Iteem va loloon jofa tirka ( novesa va kotrafa barlumafa witca ) al narar ; va yona amidafa ksevinda adre al lajusolwir. Wetce zolonapafa kira : laumara ke oriafe ceke num lum ke noglava. Towara ke sidafa blira loon wupesisa is lemusafa nope rotis isk dem sinka va laumasira va inafa kioxuca is ikatcura va seltafa linulara loon tianafa al weber ; ison koplekuson va gedrucapa is kottorafa vertuma, va torafa giltira al betar.

Jidoldunol veem vas 57 oxi dem 360 katca ruldar.

Irubaxo[betara | va krent betá]

Dunoleem ke Strepsirrhini volveyveem moe cuga tadava lekeon tigiyid voxe batugale va Madagasikara is geronefa Asia benelon frofad. Jidol va bwafa muvaala ke Asia is Afrika jadion gilirubad.

Kira[betara | va krent betá]

Jidol benelon afizon giblir ise sotir adalaf gu yon amidapaf lum : ton 35 g- ke bancoldunol ik 100 kg- ke yiwol. Lodofa kira sotir sinafa gruraveranya is vonewerapa ke swavafa rogrupera, i dugeem noves va uniferdapafa linulara.

Nazbalkera[betara | va krent betá]

Lo jidoldunol ton yasaf seltom ok aotcafa dodapa ardilkorapafa va sint gilospad. Gadikeem va oceem remi arapeniwepesa rekola viunsur : remi anton 60 viel todon gu lanyon bancoldunol solve ayikkoraf jidolap va oc kali perdafa klaa giviunsur.

Malestura[betara | va krent betá]

Kotoron, lumamaf jidol va beza loote gimalestud solve logijafa katca va enga is toa abdualbad.

Vexala dem yaseem[betara | va krent betá]

Sedme Mammal Species of the World (siatos ke 2005), bat veem vas 15 yasa ruldar :

Bancoldunol (Lemuriformes) :

Boonsyatoldunol (Lorisiformes) :

Pincoldunol (Tarsiiformes) :

Jidol (Simiiformes) :

Primates yaseem : Tigixo[betara | va krent betá]

Vaxe witaf ayik boniayas va tadaveem, lo jidoldunol koe bwafa ik vombwafa gola ke Amerika is Afrika is Asia blid.

Bat liwot va nelkafa dunollospa kare tawavopafo tigixo atoer. Vansatason va teliz, va ewava ok katcaf yolt vulegal !!

Primates yaseem[va krent betá]

Sedme Groves, C. P. (2001). Primate Taxonomy.

Primatomorpha

 Talakoldunol (Dermoptera)


 Primates 
 Haplorhini 
 Simiiformes 
 Catarrhini 
 Hominoidea 
 Hominidae 
 Homininae 
 Hominini 

 Ayik (Homo)



 Zegol (Pan)



 Gorillini 

 Yiwol (Gorilla)





 Parbol (Pongo)




 Tcardiol (Hylobatidae)




 Medjol (Cercopithecidae)




 Platyrrhini, dem Grabol (Cebidae), Grabudol (Aotidae), Mazol (Pitheciidae), Mazedol (Atelidae)



 Tarsiiformes 

 Pincol (Tarsiidae)




 Strepsirrhini 
Lemuriformes 

 Bancoldunol (lemur) (Lemuroidea veyyasa)



 Boonsyatoldunol (Lorisoidea veyyasa)







Primates yaseem : Towara[betara | va krent betá]

Bata francavafa tima va sazdaf towaraal ke jidoldunoleem atoer.

LekekretasovaGelkekretasovaPaleovaEovaOligovaMiovaPliovaPleistovaXolovaPlesiadapiformesStrepsirrhiniAdapiformesLemuriformesLorisiformesOmomyiformesHaplorrhiniCatarrhiniPlatyrrhiniTarsiiformesMedjol (Cercopithecidae)Tcardiol (Hylobatidae)Ayol (Hominidae)PhenacolemurPlesiadapisPlesiopithecusBancudol (Lemur)AdapisNotharctusTetoniusNecrolemurBoonsyatol (Loris)Pincol (Tarsius)TremacebusApidiumCebupitheciaCebusAegyptopithecusVictoriapithecusProconsulMesopithecusRozokol (Papio)SivapithecusPliopithecusAustralopithecusTcardiol (Hylobates)Yiwol (Gorilla)Ayik (Homo)

Dere rupel[betara | va krent betá]

Vexala dem jidoldunol

Pulasa vuestexa is klita[betara | va krent betá]

  • (en) vuest- : Mammal Species of the World (v- 3, 2005) : PRIMATES (Linnaeus, 1758)
  • (en) vuest- : CITES : PRIMATES
  • (en) vuest- : UICN : veem PRIMATES (Linnaeus, 1758)
  • (en, fr) vuest- : ITIS : PRIMATES (Linnaeus, 1758)
  • (en) vuest- : Tree of Life Web Project : PRIMATES
  • (en) vuest- : Catalogue of Life : PRIMATES (Linnaeus, 1758)
  • (en) vuest- : Paleobiology Database : PRIMATES (Linnaeus, 1758)
  • (en) vuest- : Animal Diversity Web : PRIMATES
  • (en) vuest- : NCBI : PRIMATES

Ara vuestexa[betara | va krent betá]

Kotavafa vuestesa klita[betara | va krent betá]


  Veemeem ke Mammalia (moukoleem)
Veem : Akangoldunol (Monotremata)Tueskoldunol (Didelphimorphia)Taruakoldunol (Paucituberculata)Yuyapoldunol (Microbiotheria)Tomboldunol (Notoryctemorphia)Xusoldunol (Dasyuromorphia)Toradjoldunol (Peramelemorphia)Tcamoldunol (Diprotodontia)Wedemoldunol (Afrosoricida)Ukanoldunol (Macroscelidea)Sperdoldunol (Tubulidentata)Nokoldunol (Hyracoidea)Fuzoldunol (Proboscidea)Pogdoldunol (Sirenia)Warkundoldunol (Cingulata)Mindegoldunol (Pilosa)Tenecoldunol (Scandentia)Talakoldunol (Dermoptera)Jidoldunol (Primates)Sebadadunol (Rodentia)Liboldunol (Lagomorpha)Poegoldunol (Erinaceomorpha)Elmoldunol (Soricomorpha)Vesnoldunol (Chiroptera)Vorbumoldunol (Pholidota)Cottoradunol (Carnivora)Barlubekdunol (Perissodactyla)Tollubekdunol (Artiodactyla)Megoldunol (Cetacea)
  Yaseem is oxieem ke Jidoldunol (Primates)
Bancekol (Cheirogaleidae)Bancekol (Allocebus)Bancekol (Cheirogaleus)Bancekol (Microcebus)Bancekol (Mirza)Bancekol (Phaner) | Bancudol (Lemuridae)Bancudol (Eulemur)Bancudol (Hapalemur)Bancudol (Lemur)Bancudol (Prolemur)Bancudol (Varecia) | Bancimol (Lepilemuridae)Bancimol (Lepilemur) | Bancol (Indriidae)Bancol (Avahi)Bancol (Indri)Bancol (Propithecus) | Bancatol (Daubentoniidae)Bancatol (Daubentonia) | Boonsyatol (Lorisidae)Boonsyatol (Arctocebus)Boonsyatol (Loris)Boonsyatol (Nycticebus)Boonsyatol (Perodicticus)Boonsyatol (Pseudopotto) | Yaksyatol (Galagidae)Yaksyatol (Euoticus)Yaksyatol (Galago)Yaksyatol (Otolemur) | Pincol (Tarsiidae)Pincol (Tarsius) | Grabol (Cebidae)Bejol (Callimico)Bejol (Callithrix)Bejol (Leontopithecus)Bejol (Saguinus)Grabol (Cebus)Grabol (Sapajus)Gojukol (Saimiri) | Grabudol (Aotidae)Grabudol (Aotus) | Mazol (Pitheciidae)Mazol (Callicebus)Mazol (Cacajao)Mazol (Chiropotes)Mazol (Pithecia) | Mazedol (Atelidae)Mazedol (Alouatta)Mazedol (Ateles)Mazedol (Brachyteles)Mazedol (Lagothrix)Mazedol (Oreonax) | Medjol (Cercopithecidae)Ravacol (Allenopithecus)Aurgukol (Cercocebus)Medjitol (Cercopithecus)Medjol (Chlorocebus)Medjol (Erythrocebus)Rozokidol (Lophocebus)Lilkol (Macaca)Sinkestol (Mandrillus)Ravacol (Miopithecus)Rozokol (Papio)Aurgol (Theropithecus)Dugdol (Colobus)Tekudol (Nasalis)Dugdol (Piliocolobus)Mariol (Presbytis)Dugdol (Procolobus)Mariupol (Pygathrix)Mariupol (Rhinopithecus)Mariol (Semnopithecus)Tekudol (Simias)Mariol (Trachypithecus) | Tcardiol (Hylobatidae)Tcardiol (Bunopithecus)Tcardiol (Hylobates)Tcardiol (Nomascus)Tcardiol (Symphalangus) | Ayol (Hominidae)Yiwol (Gorilla)Ayik (Homo)Zegol (Pan)Parbol (Pongo)